Pinyin tiếng Trung là gì? Phiên âm và Bàn phím

“Người Trung Quốc có học Pinyin hay không?” – Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp. Pinyin hiểu đơn giản chính là công cụ giúp chúng ta đọc được tiếng Trung.

Pinyin chính là sản phẩm của việc phiên âm các chữ tượng hình của tiếng Trung sang chữ Latin (theo bảng chữ cái Alphabet) để toàn thế giới có thể theo đó nhìn vào 1 chữ tiếng Trung và đọc được chính xác cách đọc của từ. Pinyin trong tiếng Trung là “拼音“ – nghĩa tiếng Việt là Bính Âm.

Vậy trong giao tiếp khi ai đó nhắc đến Pinyin hay Bính Âm, các bạn hãy tự hiểu ngầm chúng đều ám chỉ các phiên âm từ tiếng Trung sang tiếng Latin. Để tìm hiểu rõ hơn về Pinyin và biết cách cài đặt gõ bàn phím pinyin trên các thiết bị điện tử của mình, mời các bạn theo dõi bài viết Pinyin tiếng Trung là gì? của Chinese dưới đây.

Bài viết đề cập đến nội dung sau: ⇓

Nguồn gốc ra đời của Pinyin tiếng Trung

Vào năm 1650, khi nhà truyền giáo Matteo Ricci công bố văn bản đầu tiên dịch từ tiếng Trung sang tiếng Anh,bản có tên “Đạo Khổng, Lịch sử và Xã hội Trung Hoa”, văn bản này đã sử dụng chữ cái Latin để phiên âm tiếng Trung.

Vào cuối thập niên 1990, Trung Hoa Dân quốc (Đài Loan) đã lập ra bính âm thông dụng (通用拼音 tōngyòng pīnyīn, Hán Việt: “Thông dụng bính âm”) dựa trên bính âm và có một số khác biệt so với phiên âm Hán ngữ. Hệ thống này được sử dụng chính thức tại Đài Loan. Từ ngày 1 tháng 1 năm 2009, bính âm Hán ngữ đã trở thành hệ chuyển tự Latin tiếng Trung tiêu chuẩn của Đài Loan.

Nói về Pinyin có một câu hỏi rất nhiều người thắc mắc đó là :”Có phải chỉ người nước ngoài học tiếng Trung mới học bảng phiên âm này hay không,người bản địa có học bảng phiên âm này hay không?” Thực tế, người bản địa Trung Quốc cũng học Pinyin cùng với các chữ tiếng Trung ở mẫu giáo. Tuy nhiên lên tiểu học thì họ không dùng đến Pinyin nữa, tuy nhiên hệ thống phiên âm này vẫn được sử dụng để học phát âm những từ mới.

Hơn thế nữa, người Trung Quốc vẫn sử dụng Pinyin trong cuộc sống hằng ngày để gõ văn bản trên máy tính và điện thoại. Lưu ý rằng Pinyin chỉ là một công cụ để hỗ trợ học tập chứ không thay thế được chữ viết tiếng Trung.

Cấu trúc của một từ Pinyin

Pinyin của một từ tiếng Trung được cấu tạo lên từ 3 phần chính đó là:

– Thanh mẫu : Là phần phụ âm đứng đầu từ gồm tất cả 23 thanh mẫu trong đó gồm cả 2 thanh mẫu không chính thức là phụ âm “y” và “w”.

– Vận mẫu: Là phần còn lại của từ, được hiểu như phần vần trong 1 từ tiếng Việt. Gồm có tổng 24 vận mẫu bao gồm cả vận mẫu đơn và vận mẫu ghép.

– Phần cuối cùng là Thanh điệu: thanh điệu hay chính là dấu của một từ tiếng Trung ,có tất cả 4 dấu chính thức lần lượt được gọi tên là : thanh 1, thanh 2, thanh 3 và thanh 4. Một thanh điệu không chính thức gọi là thanh nhẹ.

Ví dụ: 你：/Nǐ/: có nghĩa là bạn. Để đọc từ này,ta nhìn vào phiên âm (Pinyin) của từ là /Nǐ/.

Chữ “N” trong đó chính là thanh mẫu của từ và cách đọc như chữ “n”của Việt Nam.

Chữ “i” trong đó chính là vận mẫu của từ và cách đọc như chữ “i”của Việt Nam.

Dấu của từ ở đây là thanh 3,đọc gần giống dấu hỏi của Việt Nam. ⇒ Đánh vần từ ta được “n”+ “i”+”hỏi”-> đọc gần giống từ “nỉ”

Tất nhiên để đọc chính xác một từ tiếng Trung đồng nghĩa với việc bạn phải biết cách đọc Pinyin sao cho chuẩn tiếng bản địa, các bạn phải nắm được cách phát âm từng thanh mẫu, vận mẫu và thanh điệu.

⇒ Xem bài học Thanh mẫu, Vận mẫu trong tiếng Trung

Bàn phím Pinyin và cách gõ phiên âm tiếng Trung trên bàn phím

Như đã nói ở phần trên,ngày nay ngay cả người bản địa Trung Quốc cũng dùng bàn phím gõ pinyin để thực hiện các văn bản tiếng trung trên các thiết bị điện tử. Đó là bàn phím thuần chữ cái Latin giống như các bàn phím thông thường chúng ta vẫn đang sử dụng. Bàn phím đó được gọi là bàn phím Pinyin. Vậy làm thế nào để gõ được Pinyin trên thiết bị điện tử như máy tính và điện thoại? Bạn hãy làm theo 2 bước đơn giản dưới đây nhé.

# Bước Một: Bạn cài ngôn ngữ tiếng Trung cho máy tính hoặc điện thoại của mình.

⇒ Xem cách cài tiếng Trung trên điện thoại và cài tiếng Trung trên máy tính

# Bước Hai: Sau khi chọn hệ tiếng Trung cho máy để thực hiện gõ văn bản xong, bạn muốn gõ từ tiếng Trung nào chỉ việc gõ pinyin của từ đó ra sau đó chọn chữ tiếng Trung phù hợp là được. Xem hình minh họa dưới đây.

Phân biệt bàn phím Pinyin và các loại bàn phím tiếng Trung khác

Có một loại bàn phím khác mà trên mỗi phím có cả các nét chữ Trung Quốc đó không phải là bàn phím Pinyin các bạn chú ý nhé. Dưới đây Chinese sẽ giới thiệu cho các bạn một số bàn phím gõ tiếng Trung khác không phải bàn phím Pinyin mà nhiều người nhầm lẫn.

#Bàn phím Zhuyin

Zhuyin (Chú âm phù hiệu) là bảng chữ tượng thanh dùng để ký hiệu cách phát âm tiếng Trung. Bàn phím Zhuyin gồm có 37 ký tự và 4 dấu thanh, được dùng để đánh máy và gõ chữ điện thoại rất phổ biến ở Đài Loan.

#Bàn phím Cangjie

Cangjie (Thương Hiệt) là bộ gõ chữ Hán đầu tiên có dạng bàn phím QWERTY, giúp người dùng có thể nhập chữ Hán vào máy tính hoặc điện thoại thông qua bàn phím tiêu chuẩn.Ban đầu, bàn phím Cangjie chỉ hỗ trợ chữ Hán phồn thể, nhưng hiện nay đã được nâng cấp để hỗ trợ cả chữ giản thể.

#Bàn phím Jyutping

Jyutping là một phương pháp sử dụng chữ Latinh để phiên âm ngôn ngữ Quảng Châu mà người Trung Quốc còn gọi là Việt bính.
Phương pháp này không những có thể sử dụng cho nhiều mục đích như phiên âm, đánh máy vi tính, điện thoại mà nó còn có ưu điểm là đơn giản, dễ học và khá chuyên nghiệp.